TENVİN .ٌ .ً .ٍ ve SAKİN NUN’UN نْ DURUMLARI
A. İHFA
Sözlükte “gizlemek” demektir.
Tenvin veya sakin nun dan sonra ihfa harfleri olan
ك ق ف ظ ط ض ص ش س ز ذ د ج ث ت
harflerinden birinin gelmesi halinde tenvinlerin ve sakin nun’un –n sesi okunmayıp tutularak okunur. İhfa’lı okuyuşta;
* Dil damağa veya üst ön dişlere yapışmaz, doğal hâlinde serbest bırakılır.
* Tenvin veya sakin nun ğunneli okunur. Sesin genizden (burun boşluğundan) getirilmesine ğunne denir.
* Ğunneli okuyuş bir elif miktarı tutulur.
İhfaya Örnekler:
ت اَنْ تَبِيدَ => اَ\تَبِيدَ ث فَمَنْ ثَقُلَتْ => فَمَا\ثَقُلَتْ
ج مِنْ جَنَّتِكَ => مِا\جَنَّتِكَ د مِنْ دُونِ اللهِ => مِا\دُونِ اللهِ
ذ مُنْذِرِينَ => مُا\ذِرِينَ ز اَنْزَلْنَاهُ => اَ\زَلْنَاهُ
س اِنْسَانُ => اِ\سَانُ ش اِنْ شَاءَ => اِ\شَاءَ
ص يَنْصُرُونَهُ => يَا\صُرُونَهُ ض مِنْ ضُرٍّ => مِا \ضُرٍّ
ط فَانْطَلَقَا => فَا\طَلَقَا ظ مَنْ ظَلَمَ => مَا\ظَلَمَ
ف اَنْفَقَ => اَ\فَقَ ق مُنْقَلَبَا => مُا\قَلَبَا
ك مِنْكَ => مِا\كَ
B. İZHAR
Tenvin veya sakin nundan sonra boğaz harfleri olan ا ح خ ع غ ه harflerinden biri gelirse değişiklik olmaksızın okunur.
مِنْ أَوْلِيَاءَ – مِنْ حَيْثُ – مِنْ خَلْفِهِ – مِنْ عِبَادِنَا
عَذَابٌ غَلِيظٌ – كَلِمَةٌ هُوَ
C. İKLÂB
Tenvin veya sakin nundan sonra ب (be) harfi gelmesi halinde tenvinlerin ve sakin nun’un -n sesi -m sesine çevrilir ve bir miktar tutularak okunur. Buna “iklâb” denir.
İklâba Örnekler:
مِنْ بَعْدِ => مِمْ بَعْدِ
تُنْبِتُ => تُمْبِتُ
اَنْبِؤُنِى => اَمْبِؤُنِى
مِنْ بَقْلِهَا => مِمْ بَقْلِهَا
مِنْ بَنِى => مِمْ بَنِى
D. İDĞAM Bİ LÂ ĞUNNE:
Tenvin veya sakin nundan sonra “lam” veya “ra” harflerinden birinin gelmesi halinde tenvinlerin ve sakin nun’un –n sesi okunmayıp lam ve ra harfleri şeddeli olarak okunur. Buna “idğam bi lâ ğunne” denir.
اَنْ لمَ ْيَغْنَوْ => اَلَّمْ يَغْنَوْ
خَيْرٌلَكُمْ => خَيْرُلَّكُمْ
E. İDĞAM MEAL ĞUNNE
Tenvin veya sakin nundan sonra و ى م ن harflerinden biri gelmesi halinde tenvinlerin ve sakin nun’un –n sesi okunmayıp و ى م ن harfleri ve bir miktar tutularak okunur. Buna “idğam meal ğunne” denir.
ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ => ظُلُمَاتُ وَّرَعْدٌ
مَنْ يَقُولُ => مَ يَّقُولُ
مِنْ مِثْلِهِ => مِ مِّثْلِهِ
مِنْ نِسَائِهِمْ => مِ نِّسَائِهِمْ
DİĞER İDĞAMLAR
A. İDĞAM-I MÜTECÂNİSEYN:
* ت-د-ط harflerinden biri sakin diğeri harekeli olarak ardı ardına gelirse sakin harf harekeli olanın mahreci içinde okunur.
اُجِيبَتْ دَعْوَتُكُمَا – وَدَّتْ طَائِفَةٌ – بَسَطْتَ
* ث-ذ-ظ harflerinden biri sakin diğeri harekeli olarak ardı ardına gelirse sakin harf harekeli olanın mahreci içinde okunur.
اِذْ ظَلَمُوا – اِذْ ظَلَمْتُمْ – يَلْهَثْ ط ذَلِكَ
* ب harfi sakin م harfi harekeli olarak ardı ardına gelirse, ب harfi م harfine çevrilip bir miktar tutularak okunur.
بْ – مَ = اِرْكَبْ مَعَنَا => اِرْكَمْ مَعَناَ
B. İDĞAM-I MÜTEKÂRİBEYN:
* ل harfi sakin ر harfi harekeli olarak ardı ardına gelirse, ل harfi okunmayıp ر harfi şeddelenerek okunur.
بَلْ رَفَعَهُ الله => بَرَّفَعَهُ الله
قُلْ رَبِّ => قُرَّبِّ
NOT: بَلْ رَانَ kelimesinde bu kural uygulanmayıp sekte yapılır.
* ق harfi sakin ك harfi harekeli olarak ardı ardına gelirse, ق harfi ك harfinin içinde belli-belirsiz bir şekilde okunur.
قْ – كُ = اَلَمْ نَخْلُقْكُمْ
