İNANMANIN ÇEŞİTLİ BİÇİMLERİ
İnanmak, insanoğlunun doğuştan itibaren taşıdığı ve farklı şekillerde ifade edip yaşattığı bir duygudur. Bu duyguyu ifade etmedeki farklılıklar, değişik inanma biçimlerini doğurmuştur. İnsanlar kimi zaman vahiy kaynaklı bir dine yönelmiş kimi zaman da değişik düşüncelerden kaynaklanan anlayışları din olarak kabul etmiştir.
Vahye dayalı olan inanç biçimi; neye, nasıl inanılacağını açıklamıştır. Vahiy, nelere inanacağımız, peygamberler de inancımızı nasıl hayata yansıtacağımız konusunda bizlere rehberlik etmişlerdir.
Buna rağmen insanların neye, nasıl inanacakları hususunda farklılıklar olmuştur. Böylece tarih boyunca tanrı inancı konusunda monoteizm, politeizm, gnostisizm, agnostisizm ve ateizm gibi çeşitli inanç biçimleri ortaya çıkmıştır.
Monoteizm (Tek Tanrıcılık), Tanrı’nın varlığını ve birliğini savunup eşi ve benzeri bulunmadığına inanmaya monoteizm veya tek tanrıcılık denir.
Politeizm (Çok Tanrıcılık), birçok tanrının varlığına inanmak demektir. Politeizme göre evrende birden fazla tanrı vardır ve bu tanrıların farklı görevleri bulunmaktadır.
Gnostisizm (Gizemcilik), Bilgi ve sezgi anlamına gelen gnos kelimesinden türetilmiştir. Gizemcilik anlayışına göre, başta Tanrı olmak üzere tüm varlığa ve olaylara ilişkin gerçek bilginin kaynağı vahiy ve akıl olmayıp sadece keşif ve ilhamdır.
Agnostisizm (Bilinemezcilik), Tanrı’nın varlığının bilinemez olduğunu ileri süren bir akımdır.
İnsan zihninin hiçbir metafizik gerçeği bilemeyeceğini söyleyen agnostikler, Tanrı inancı konusunda tarafsız kalmayı tercih etmişlerdir. Bu akıma göre, dinler Tanrı’dan gelmemiştir.
Ateizm (Tanrıtanımazlık), Tanrı’nın varlığını reddetmek ve Tanrı yokmuş gibi davranmaktır. Ateizm, Allah’ın varlığını inkâr ettiği gibi tüm dinlere ve dinlerin Tanrı tasavvurlarına da karşıdır.