Allah’ın sıfatları zâtî ve subûtî olmak üzere ikiye ayrılır. Sadece Allah’a ait olup O’ndan başkasına verilemeyen sıfatlara zâtî sıfatlar, O’nun yarattığı varlıklarda da kısmen bulunan sıfatlara ise subûtî sıfatlar denir.
Zâtî Sıfatlar:
1. Vücud: Allah’ın var olması demektir. Onun yokluğu (adem) düşünülemez. Bu manada ona Vâcibü’l-vücûd (varlığı zorunlu) denir. O sonradan olmamıştır. Allah Teâlâ var olmak için başka bir kuvvete muhtaç değildir.
2. Kıdem: Ezeli olmak, başlangıcı bulunmamak demektir. Allah Teâlâ’nın varlığının bir başlangıcı yoktur.
3. Beka: Varlığının sonu olmamak, ebedi olmak demektir. Allah’ın varlığının başlangıcı olmadığı gibi sonu da yoktur.
4. Vahdaniyet: Allah’ın bir olması demektir. Allah Teâlâ hem zatı, hem sıfatları ve hem de fiilleri açısından tektir ve eşsizdir. O sıfatlara sahip ikinci bir varlık yoktur.
5. Muhalefetün lil havâdis: Sonradan yaratılmışlara benzememek demektir. Allah kendi yarattığı varlıklara hiçbir surette benzemez. O, kendisi hakkında hatıra getirdiklerimizin de ötesinde bir varlıktır. Allah’ın eşi benzeri olmadığından Allah hakkında hatırımıza ne gelirse gelsin o yanlıştır, hatadır. Bu sebeple Allah’ın zatının düşünülmesi yasaklanmış, onun eserleri üzerinde tefekkür edilmesi ise tavsiye ve teşvik edilmiştir.
6. Kıyam bi nefsihî: Var olmak için hiçbir şeye ihtiyaç duymamak demektir. Allah var olmak ve varlığını devam ettirmek için hiçbir varlığa, yere, zamana, sebebe muhtaç değildir. Bilakis her şey ona muhtaçtır.
Subûtî Sıfatlar:
1. Hayat: Diri olmak demektir. Allah diridir, Hayy’dır. Hayatın sebebi ve kaynağı odur.
2. İlim: Allah ilim sahibidir. Olmuş olanları da olacak olanları da bilir. O’nun ilmi her şeyi kuşatmıştır. O’nun bilmediği herhangi bir şeyin olması asla düşünülemez.
3. Semi: İşitmek demektir. Allah her şeyi işitir. Fakat O’nun işitmesi diğer varlıkların işitmesine benzemez. O’nun işitmek için bir organa veya herhangi bir vasıtaya ihtiyacı yoktur.
4. Basar: Görmek demektir. O, her şeyi görür. Fakat O’nun görmesi diğer varlıklara benzemez. Görmek için göze veya herhangi bir vasıtaya ihtiyacı yoktur.
5. İrade: Dilemek demektir. Allah Teâlâ mürittir, yani irade sahibidir. Bir şeyin var olmasını dilerse var eder, dilemediğini de var etmez. O’nun iradesi sınırsızdır, her şeye gücü yeter.
6. Kudret: Güç sahibi olmak, bir şeye güç yetirmek demektir. Allah Teâlâ neyin var olmasını dilediyse onu kudret sıfatıyla meydana getirir.
7. Kelam: Söylemek, konuşmak demektir. Allah Teâlâ herhangi bir organa ve maddi araca ihtiyaç duymadan konuşur. Peygamberlerine vahiy göndermesi, onlara kitaplar indirmesi kelam sıfatının sonucudur.
8. Tekvin: Yaratmak demektir. Allah Teâlâ var etmek istediğini kudret ve tekvin sıfatıyla yaratır. “Allah dilediğini yaratır. Bir işe hükmedince ona sadece ‘Ol!’ der; o da oluverir.” (Âl-i İmrân suresi, 47. ayet.)
Tam ekran yapmak için sağ üstteki butona; cevapları kontrol etmek için sağ alttaki tik işaretine tıklayınız.
