Kur’an’daki Vakıf (Durak) İşaretleri ve Anlamları
Kur’an okurken manaya uygun olacak şekilde ayet sonlarında ve ayet ortalarında durmak Peygamberimize ait bir okuyuş tarzıdır.
Kur’an okurken vakıf yapılması veya okumaya devam edilmesi güzel olan işaretler genel olarak şunlardır:
م : Vakf-ı lazım: Mutlaka durmak gerekir. Geçilirse anlam bozulur.
وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِينَ م يُخَادِعُونَ اللهَ
مِنَ الَّذِينَ اٰمَنُوا م وَالَّذِينَ
ط : Vakf-ı mutlak: Geçmek için bir gerekçe yoktur, durulmalıdır.
اِلاَّ قَلِيلاً مِنْهُمْ ط وَاللهُ عَلِيمٌ
حَذَرَ الْمَوْتِ ط وَاللهُ
اَبْصَارَهُمْ ط كُلَّمَا
ج : Vakf-ı caiz: Durmak güzeldir, geçilebilir.
حِفْظُهُمَا ج وَهُوَ اْلعَلِيُّ
وَبَرْقٌ ج يَجْعَلُونَ
مِنْ قَبْلِكَ ج وَبِاْلاٰخِرَةِ
ز : Vakf-ı mücevvez: Geçmek güzeldir, durulabilir.
غِشَاوَةٌ ز وَلَهُمْ
صِبْغَةً ز وَنَحْنُ لَهُ
ص : Vakf-ı murahhas: Nefes daraldığında durulur, geçmek güzeldir.
تَبَايَعْتُمْ ص وَلاَيُضَارَّ
مِيثَاقِهِ ص وَيَقْطَعُونَ
شِئْتُماَ ص وَلاَ تَقْرَباَ
ق : Durulur da, geçilir de…
الوُثْقىٰ ق لاَانْفِصَامَ
كَلِمَةٍ مِنْهُ ق اِسْمُهُ
امَنَّا ق وَاِذَا خَلَوْا
قف : Durmak iyidir, geçilebilir.
وَاعْفُ عَنَّا قف وَاغْفِرْلَنَا قف وَارْحَمْنَا قف اَنْتَ مَوْليٰنَا
لا : Durulmaz. Durulursa geriden alınır.
اٰمَنَّابِهِ لا كُلٌّ مِنْ
اَلِيمٌ لا بِمَاكَانُوا
عَلَيْهِمْ لا غَيْرِ الْمَغْضُوبِ
Üç nokta: Yakın aralıklarla rastlanan üçgen şeklindeki üç noktanın birisinde durulur, diğerinde durulmaz. Her ikisinde durmak veya her ikisinde geçmek caiz değildir. (üç noktanın birincisi ayet ortasında, ikincisi ise ayet sonunda olsa veya üç noktanın birincisi ayet sonunda olsa bile hüküm aynıdır. Yani bu durumda, birincisinde durmuş isek, diğerinde durmamalıyız.)
İki üstünlü hemze ile biten kelimelerin tenvinleri okunmayıp “eeee” diye uzatılarak vakıf yapılır. Buna “Medd-i Ivaz” denir.
وَ نِدَاءً ط شَيْئًا ز بِنَاءً ج اِنْشَاءً ط
Üstün ile harekeli وَ ىَ harflerinde vakıf, kendilerinden önceki harflerin harekesi vav’da ötre; ya’da esre ise, و harfinde ötrenin; ى harfinde esrenin uzatılmasıyla yapılır. Yani üstün harekeli vav ve ya harfinde durulursa önce harf med yapılarak durulur.
هُوَ => هُو
يَدْعُوَ => يَدْعُو
نِعْمَتِىَ=> نِعْمَتِى
يأتى=> يأتى
مَاهِىَ => مَاهِى
نَسِىَ => نَسِى
Yuvarlak te (بة ة ) ile biten kelimelerde vakıf yuvarlak te ( بة) nin cezimli he (بهْ ) şeklinde okunmasıyla yapılır.
رَحْمَةٌ => رَحْمَهْ
اَلْجَنَّةِ => اَلْجَنَّهْ
بَقَرَةً => بَقَرَهْ
